Osteopathie is een geneeswijze die zich richt op herstel van bewegingsbeperkingen in het lichaam. Deze beperkingen kunnen zijn ontstaan door bv. ongeluk, emotionele spanning, bepaald gebruik, overbelasting, operatie, stress, verkeerde voeding/huisvesting, enz.
Met subtiele technieken worden spieren, wervels, gewrichten, pezen, zenuwen, organen, steunweefsel, enz. behandeld (losgemaakt/gestimuleerd).
Osteopathie is een holistische geneeswijze. Dat betekent dat niet alleen aandacht wordt geschonken aan een lokaal probleem, maar bovenal aan het paard in zijn totaliteit. Structuren en weefsel zijn in het lichaam onlosmakelijk met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar. Zo heeft het bewegingsapparaat invloed op de functie van de organen en de doorstroming van bloed en hersenvloeistof, lymfe door de daarvoor bestemde structuren en visa versa. Het lichaam is dagelijks bezig zichzelf in evenwicht te houden (allostase). Dit zelfherstellend vermogen kan een osteopaat stimuleren en/of ondersteunen.
Osteopathie is een prima ondersteuning wanneer zich een probleem voordoet. Echter het preventieve karakter is nog groter. Voorkomen is beter dan genezen.
Door training kan de osteopaat met de handen de beweeglijkheid van nagenoeg elke structuur binnen het lichaam waarnemen, beoordelen en zo nodig verbeteren. Door de beweeglijkheid te herstellen stimuleert de osteopaat het zelfgenezend vermogen van het lichaam, waardoor klachten vermindert worden of voorkomen kunnen worden.
De grondlegger van de osteopathie is Dr. Andrew Taylor Still (1828-1917). Als klassiek geschoold arts leefde hij in een onrustige tijd in de Verenigde Staten. Door een hersenvliesepidemie verloor hij familieleden. Hierdoor verloor hij ieder vertrouwen in de geneeskunde van die tijd. Dankzij observaties, dissecties en veel studie kwam hij tot het inzicht dat gezond weefsel een zekere mate van beweging moet vertonen en dat bewegingsverliezen nadelig inwerken op de gezondheid. Zijn persoonlijke bevindingen integreerde hij met zijn klassieke medische achtergrond. Hiermee werd medio 1870 het fundament voor de moderne manuele geneeswijzen gelegd. In 1874 gaf hij zijn concept de naam osteopathie. Osteopathie is de samenvoeging van het woord “osteon” (bot of weefsels) en het woord “pathos” (lijden, maar ook voor leiden). Met andere woorden: osteopathie staat voor het lijden van “weefsels” in het lichaam, waardoor zij in haar beweeglijkheid wordt beïnvloed .
In Kirksville in de staat Missouri stichtte hij in 1892 “The American School of Osteopathy”. Zijn denkwijze en manuele behandelwijze wordt later overgenomen en verrijkt door leerlingen, waaronder W.G. Sutherland en J.M. Littlejohn. Al in 1896 erkende de staat Vermont de osteopathie. Sinds 1966 is de osteopathie volledig wettelijk erkend en geïntegreerd in de gezondheidszorg in Amerika. Via Engeland en Frankrijk vormde de osteopathie vanaf de jaren 60 een snel groeiende tak van geneeskunde in Europa. Deze ontwikkeling beperkte zich niet tot alleen de humane osteopathie. In de jaren 1970 en erna vormen Dominique Ginieaux en Pascal Evrard de grondleggers voor de osteopathie bij paarden. Op dit moment is er (nog) geen wettelijke erkenning voor osteopathie bij paarden. Er zijn een aantal osteopathie voor paarden opleidingen die ieder een eigen methodiek onderwijzen, waar helaas duidelijke (niveau)verschillen in zitten en niet naar uniformiteit of samenwerking wordt gestreefd. Dat vind ik jammer.
Osteopathie is niet alleen voor paarden die bewegingsbeperkingen vertonen, echter ook voor dieren waar ogenschijnlijk niets aan mankeert maar waar onderhuids wel al wat aan het ontwikkelen is.
Osteopathie is een behandelwijze die niet alleen symptomen behandelt, maar probeert de onderliggende klachten op te sporen. Omdat symptomen of klachten zich soms op andere plaatsen voordoen dan waar de oorzaak gelegen is, wordt naar het hele paardenlichaam gekeken. De oorzaak kan vanuit het lichaam komen, bijvoorbeeld een ontsteking, maar ook van buiten zoals: overbelasting, huisvesting, voeding, stress, trauma’s, enz. In de osteopathie worden de volgende systemen gebruikt als aangrijpingspunt voor de behandeling:
- Pariëtaal systeem (botten, spieren, pezen, wervelkolom en alle gewrichten)
- Visceraal systeem (de organen)
- Cranio-sacraal systeem (de schedelbeenderen die via de hersenvliezen en ruggenmergvlies zijn verbonden met het heiligbeen)
Ontstaat er een probleem of stoornis in één van deze systemen, dan zal zich dat voortzetten in de twee andere systemen. Dit gebeurt mechanisch, of door verminderde circulatie dan wel door tussenkomst van het zenuwstelsel. De osteopathie probeert dit verloren evenwicht van het paardenlichaam door middel van diervriendelijke manuele technieken te herstellen (dus geen hamers e.d.).